Foliumzuur: wat is het en wat doet het voor je zwangerschap?
Nu je zwanger bent of wilt worden wordt het je van alle kanten aangeraden: het slikken van foliumzuur. Maar wat is het, wat doet het voor je lichaam en je baby? En bestaat er zoiets als goede en slechte foliumzuur?
Foliumzuur verkleint de kans op afwijkingen bij je ongeboren kindje
Foliumzuur wordt ook wel vitamine B11 genoemd (en in Belgie en de VS B9). Je vindt het in groenten en volkorenproducten. Je lichaam heeft foliumzuur nodig voor de aanmaak van rode bloedcellen en de werking van de zenuwen. Het is een hele belangrijke vitamine voor de ontwikkeling van het zenuwstelsel van je ongeboren baby! Door het nemen van voldoende foliumzuur verlaag je de kans op aangeboren afwijkingen bij je kindje.
Wat doet foliumzuur?
Tijdens de eerste paar weken van je zwangerschap wordt het centrale zenuwstelsel van je kindje aangelegd. Daaruit ontstaan in een latere fase de hersenen en het ruggenmerg. Dit proces moet goed verlopen, anders is er kans op afwijkingen ('neurale buisdefecten'). Een bekende afwijking is spina bifida, ook wel open ruggetje genoemd. Een kindje met spina bifida is meestal lichamelijk gehandicapt, en heeft mogelijk een verstandelijke achterstand. Ook is er kans dat het kindje zonder hersenen wordt geboren (anencefalie). Een baby die zo te wereld komt overlijdt meestal vrijwel direct of in de eerste week. Gelukkig is de kans op deze afwijking erg klein. Uit onderzoek blijkt dat het gebruik van extra foliumzuur rond de conceptie een deel van deze geboorteafwijkingen kan voorkomen met 50 tot 70 procent (bron).
Waar zit foliumzuur in?
Je lichaam maakt foliumzuur niet zelf aan, maar je krijgt het binnen via voedsel. Het verlaat je lichaam telkens in kleine beetjes via je urine. Om foliumzuur op peil te houden moet je daarom telkens weer zorgen dat je dit via voedsel binnen krijgt. Foliumzuur vind je in verse donker gebladerde groene groenten, citrusfruit, peulvruchten, schaaldieren, lever, gevolgelte, varken, volkorenproducten en zuivel (bron).
Hoeveel foliumzuur heb je nodig?
Normaliter kun je door gezond en gevarieerd te eten voldoende foliumzuur binnenkrijgen. Maar in het begin van je zwangerschap heb je wat extra nodig. Daarom wordt elke dag o,4 tot 0,5 miligram foliumzuur aangeraden. Het advies is om minstens 4 weken voor je zwanger wordt te beginnen met foliumzuur.
Slik foliumzuur niet te lang!
Onderzoek door de KU in Leuven wijst uit dat langdurig foliumzuurgebruik (6 maanden) af te raden is. Het zou de kans dat je kind ooit obesitas ontwikkelt kunnen verhogen (bron). Sommige multivitaminen voor zwangere vrouwen bevatten (extra) foliumzuur, deze worden afgeraden de gehele zwangerschap te blijven nemen. Slik foliumzuur dus tot je 10 weken zwanger bent.
Slik geen foliumzuur maar folaat
Een potje foliumzuur en klaar is kees? Nope! Er is een verschil tussen door 'de mens gemaakte' foliumzuur en die in de natuur voorkomt. Die laatste wordt ook wel 'folaat' genoemd of 'actief foliumzuur'.
Sommige mensen zetten foliumzuur niet goed om
Bij ongeveer de helft van de Europese bevolking wordt foliumzuur in het lichaam niet goed omgezet wordt naar 'actief folaat' (bron) . Dat heeft genetische redenen. Als je dit hebt dan kan je lichaam niet zoveel met het foliumzuur anders dan stapelen.
Om die reden is het slim om niet te makkelijk te grijpen naar de bekende of goedkope merken 'foliumzuur', maar een product te kopen met 'actief folaat' (ook wel aangeduid met 5-MTHF) te nemen, voor de zekerheid (bron).
Andere tips voor goede opname van folaat:
- Vitamine C bevordert de opname van Foliumzuur
- Alcohol heeft een verstorend effect op de de heropname van foliumzuur vanuit de darm
Foliumzuur voor mannen
Het is ook raadzaam voor mannen om foliumzuur te slikken bij een kinderwens. Wetenschappers in Nijmegen deden onderzoek naar de invloed van foliumzuur op de vruchtbaarheid van mannen (bron). Er namen 100 vruchtbare en 100 verminderd vruchtbare mannen deel aan het onderzoek. Elke dag kregen deelnemers een capsule met daarin onder andere foliumzuur en zink.
Na 26 weken:
- Was het aantal zaadcellen bij de verminderd vruchtbare mannen met 74 procent toegenomen.
- Was ook bij de vruchtbare mannen een stijging in het aantal zaadcellen te zien, namelijk 10 procent.



